İlk olarak, sizi tanımayan insanlar için kendinizi tanıtır mısınız?
İsmim Onur Atılgan, İzmirliyim, 40 yaşındayım ve bir kalkınma ajansında çalışıyorum, Avrupa Birliği uzmanıyım. 2008 yılında elime geçen ilk parayı tabiri caizse teleskoba gömerek işin amatör astronomi kısmına dahil olup hayalimi gerçekleştirdim. Önceleri basit bir webcam kırıp dönüştürerek başladığım Ay ve gezegen fotoğrafçılığı, daha sonra h-alpha Güneş fotoğrafçılığı, şimdi de yeni yeni derin uzay fotoğrafçılığı yaparak bildiğim her alanda fotoğrafçılığımı geliştirmeye çalışıyorum. Bu işi gerek bilimsel hobi, gerek fotoğrafçılık, gerekse de sosyal boyutuyla severek yapıyorum ve çok keyif alıyorum.
Geçtiğimiz sayılarımızda astrofotoğrafçılığın tek bir alandan ibaret olmadığını öğrenmiştik. Siz astrofotoğrafçılığın hangi alanı ile ilgileniyorsunuz?
Fotoğrafçılık çok çeşitli teknikler ve bilgilerle yapılabiliyor. "Lucky imaging" tekniğiyle Ay, gezegen ve Güneş fotoğrafçılığını seviyorum. Ay'ı IR filtreyle, gezegenleri renkli filtrelerle, Güneş'i H-alpha filtreyle çekiyorum. Bu alanlarda iyiyim diyebilirim. Son 2-3 yıldır derin uzay fotoğrafçılığına merak sardım. Yeni refraktörüm ve kurmakta olduğum gözlemevimle bu alana ağırlık vermek istiyorum.
Balıkesir/Sındırgı Gözlem Etkinliği'nin organizatörü olduğunuzu öğrendik. Bir gözlem etkinliği düzenlenenin zorlukları nelerdir?
Halk etkinliklerinin idari, finansal ve teknik zorlukları var. İdari zorluklar gerekli izinlerin alınması, destek verecek kurumların organizasyonu ve bu kurumların bu etkinliklerden farklı beklentilerinin yönetimi, her kurumun süreçten memnun kalması diyebiliriz. Finansal zorluklar, etkinlik sahasında gerçekleşecek maliyetleri kimin nasıl karşılayacağının belirlenmesi ve bunun güvenceye alınmasıdır. Teknik riskler en korktuklarımız, temin edilen teleskoplarda veya onları yönetecek kişilerden kaynaklı sorun çıkması, aylar öncesinden planlamak zorunda olduğunuz etkinliğin tam da o gününde havanın bozması, herkesin yine de alandan memnun ayrılması için alternatif bir şeyler yaratmanız gerekmesi gibi zorluklar var.
Gezegen fotoğrafçılığını (güneş sistemi) diğer astrofotoğrafçılık türlerinden ayıran kısımlar nelerdir?
Gezegen ve Güneş fotoğrafçılığını diğerlerinden ayıran en önemli şey bu cisimlerin dinamik olmasıdır. Ay veya derin uzay fotoğrafçılığında özel birkaç istisna hariç hiçbir değişim olmaz. Objeyi yarın da çekseniz 20 yıl sonra sıradan bir gün de çekseniz o obje hala o objedir hiçbir şey değişmez ama güneş sistemi öyle değildir. Güneş yüzeyi hem sürekli değişir hem döngüler halinde aktivitesini azaltıp artırır, bir çektiğinizi tekrar çekemezsiniz. Gezegenler de öyledir, Mars'ta muazzam iklim değişikliklerini belgeleme, Jüpiter ve Satürn fırtınalarında ilginç değişimler yakalayabilme gibi imkanınız vardır.
Çektiğiniz fotoğraflara baktığımızda Güneş tutulmasını fotoğrafladığınızı görüyoruz. Tutulmaların hangi evresini fotoğraflamayı daha çok seviyorsunuz? (Başlangıç, maksimum ya da bitiş)
Parçalı tutulmalarda estetik sebeplerle maksimum kapama anını seviyorum. Tam tutulma deneyimi ülkemizde en son 2006'da oldu, ancak maalesef yetişemedim ama merakım da dinmedi; o nedenle fırsat kollayıp sonunda 2024'te tam tutulmayı görmeyi ve fotoğraflamayı başardım. Bu bambaşka bir dünya. Soruya bu açıdan yanıt verirsek Baily boncukları denen olayı fotoğraflamak en sevdiğim kısmı oldu. Ay'daki krater ve tepeleri bu açıdan anlayabiliyor olmak çok heyecan verici oldu benim için.
Derin uzay nesnelerini fotoğraflarken ışık kirliliği ya da ay ışığı gibi faktörlerden etkilenmemek için nasıl bir planlama yapıyorsunuz?
Ay takvimine mutlaka bakarım; Moongiant’ta kontrol ederim. Işık kirliliği için Lightpollutionmap.info sitesini kullanırım. World Atlas 2015 katmanında SQM: 21.80-22.00 arası değerlere uygun yerler seçerim. VIIRS haritasıyla yakın ışık kaynaklarını kontrol ederim. Ay takvimi ve ışık kirliliği uygun olduğunda, o bölgede çekim yapmaya karar veririm.
Astrofotoğrafçılık yaparken, diğer astrofotoğrafçıların fotoğraflarını incelemek veya onları tanımak sizce ne kadar önemli?
Bu hobinin çok önemli bir bileşeni başka fotoğraflara bakmak bence. Çok faydası var. Astrofotoğrafçılıktaki lanetlerden birisi elinizdeki imkanlardan her zaman daha iyisinin olması ve sizin hep daha iyisini istemeniz. Elinizdeki imkanların aynısını kullanıp sizden çok daha başarılı sonuç alanlar varken daha iyi ekipman almanızın çok da yararı yoktur, kendinizi geliştirmek için daha iyi neyi yapıp yapamayacağınızı görmeniz gerekir. Bir ekipman size kağıt üzerinde dünyaları vadedebilir ama onunla neler yapılabildiğini diğer fotoğrafçıların çalışmalarından görmek bence esas kıymetli olan şeydir, bu sayede optik hataları veya o hatalarla nasıl baş edebileceğinizi görebilirsiniz.
Farklı yaşlarda birçok kişiye astrofotoğrafçılık üzerine sunum yaptığınızı gördük. Farklı eğitim seviyelerine ve yaşlardaki kişilere astrofotoğrafçılığı anlatırken nelerden yararlanıyorsunuz?
Aslında yaş gruplarına göre değil de farklı bilgi seviyelerine göre sunum yaptığımı söylemem daha doğru olur, yaşın bence hiç önemi yok. Farklı bilgi seviyelerine yapılan sunumların tabii ki farklı olması lazım. Genelde yeni başlayan birinin elinde soğutmalı mono kameralar ve RC teleskoplar olmaz, basit bir lens, belki bir tripod ve kamera vardır. Anlatım işini farklı astrofotoğrafçılık türlerine değinerek ve çok düşük bütçelerle de bu işin yapılabileceğini anlatarak başlıyorum. Webcam fotoğrafçılığına bile yeri gelince giriyorum. Burada bir kaynaktan aslında yararlanmıyorum, kendim de bu yollardan geçtiğim için kişisel tecrübem belki biraz yol gösteriyor.
Evrenin herhangi bir yerinde tanıdığınız bir kişiyle çekim yapmak isteseydiniz, bu kim ve neresi olurdu?
Madem konumu dünya ile sınırlamadık, kendi galaksimizi dışarıdan görmeyi çok isterdim. Bunun için gidilecek en ideal nokta Andromeda Galaksisi. Kafamı nereye çevirsem farklı bir derin uzay cismiyle karşılaşacak olacağımı bilmek heyecan verici. Bu hobiyi en iyi fotoğrafı çekmek için değil, keyif almak için yapıyoruz; o nedenle de kimle birlikte çektiğimin pek önemi yok, tekniğinden ziyade sohbeti daha mühim.
Bu alanla ilgilenen ve ilgilenmek isteyen arkadaşlarımıza söylemek istediğiniz son cümleleriniz ne olur?
Bence harika bir hobi ama uzun vadede iyi para harcayacaklarını bilseler iyi olur :). Yine de harcanacak para gözlerini korkutmasın. Kaldı ki diğer yandan salt para harcayarak bir şeyleri iyi yapmanın imkansız olduğunu kabul etmek lazım. İngilizceyi es geçmesinler ve yabancı kaynaklardan bol okuma yapsınlar. Ben sadece güzel çekilmiş olmasından öte, hakkında hiçbir şey bilmediğim bir şeye bakarken keyif alamıyorum; çektikleri objeleri tanısınlar, işin astrofizik kısmını ihmal etmesinler. Son bir tavsiye olarak, fotoğraflarını kolayca kaybolacak, verimsiz platformlarda heba etmesinler; iyi bir dosyalama yapsınlar ve Astrobin gibi platformlara koysunlar ki biz de görüp kendilerinden bir şeyler öğrenebilelim.